Nadzór
Z początkiem tego roku, w wyniku kolejnej nowelizacji ustawy o biegłych rewidentach, działalność operacyjną rozpoczęła Polska Agencja Nadzoru Audytowego. Pełni rolę organu nadzoru publicznego nad biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi. Powstała w miejsce Komisji Nadzoru Audytowego, czyli organu, który działał przy ministrze finansów. Do głównych zadań PANA należy m.in. przeprowadzanie kontroli, dochodzeń dyscyplinarnych i postępowań administracyjnych w zakresie badań ustawowych, usług atestacyjnych innych niż badania ustawowe oraz usług pokrewnych objętych standardami wykonywania zawodu. Chodzi zarówno o firmy audytorskie, które badają jednostki zainteresowania publicznego, jak i pozostałe. Agencja przejęła od samorządu zawodowego biegłych rewidentów prowadzenie listy firm audytorskich. Nadrzędnym celem PANA jest poprawa jakości nadzoru – koncepcja utworzenia nowego organu pojawiła się bezpośrednio po wybuchu afery GetBacku. Branża audytorska narzeka, że PANA generuje nowe, wysokie koszty dla biegłych rewidentów. Jednocześnie mocno ogranicza rolę samorządu.
Rotacja
Nowelizacja ustawy z 2017 r. wprowadziła pięcioletni, najkrótszy w Unii Europejskiej, okres rotacji audytorów jednostek zainteresowania publicznego. Budziło to dużo emocji i było mocno krytykowane przez branżę. Samorząd podkreślał, że skrócenie okresu rotacji do pięciu lat dla wszystkich JZP jest sprzeczne z celem, jaki przyświecał zmianom unijnym – dekoncentracji dużych firm audytorskich na rynku badań JZP. Audytorzy, szczególnie z dużych, międzynarodowych grup, zwracali też uwagę na problemy ze zróżnicowaniem rotacji w poszczególnych krajach. Branża kilka lat bezskutecznie walczyła o wydłużenie okresu. Niespodziewanie w tej kwestii „pomógł" jej koronawirus. Jednym z rozwiązań tarczy antykryzysowej jest odejście od zasady, że firmy muszą zmieniać audytorów co pięć lat.
Okres ten wydłużono dwukrotnie.
Sankcje
Po nowelizacji ustawy z 2017 r. znacząco wzrosła liczba procedur związanych z organizacją firmy audytorskiej oraz dokumentowaniem całego procesu badania. Regulator wprowadził ponadto rozbudowany katalog sankcji. Nadmiar regulacji, w połączeniu z dotychczasową niską marżowością usług badania i wzrostem sankcji, przekłada się na systematyczny spadek zainteresowania wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta.
Usługi
Nowelizacja ustawy z 2017 r. wprowadziła też zakaz świadczenia usług doradczych w audytowanych podmiotach. Rząd przeforsował autopoprawkę, za którą lobbowała m.in. grupa doradców podatkowych. Przedstawiciele branży audytorskiej mocno się temu sprzeciwiali. Narzekali, że zakres czynności dozwolonych jest bardzo ograniczony i brakuje tam szeregu usług, co do których audytor ma wiedzę i predyspozycje, żeby świadczyć je dla swoich klientów audytowych. Zakaz świadczenia usług doradczych, skrócona rotacja i szereg innych ograniczeń sprawiły, że ustawa zrodziła wiele problemów. Duże podmioty, w szczególności banki, mają problem ze znalezieniem audytora, który spełniałby wszystkie restrykcyjne kryteria.
