Nowy wymiar raportowania

Raporty niefinansowe, które od dwóch lat przygotowuje ponad 150 dużych i średnich spółek giełdowych, powinny ulec od 2019 roku znacznemu wzbogaceniu.

Publikacja: 14.09.2019 20:00

Nowy wymiar raportowania

Foto: materiały prasowe

Stanie się tak dzięki nowym Wytycznym Komisji Europejskiej, które szczegółowo regulują ujawnianie informacji związanych z kwestiami klimatu. Wiedza na temat tego, jak się do nich przygotować jest jednak istotna dla wszystkich spółek z dwóch powodów. Po pierwsze, jest niemal pewne, że nadchodząca rewizja dyrektywy w sprawie raportowania informacji niefinansowych obniży próg raportowania z obecnych 500 pracowników do 250 (lub nawet niżej). Po drugie, wszystko wskazuje na to, że dziś formalnie „niewiążące" wytyczne staną się niemal z dnia na dzień wiążącymi.

Wytyczne zawierają szczegółową listę 23 ujawnień, których inwestorzy oczekują od wszystkich spółek. Celowo podkreślam, że są to oczekiwania inwestorów, a nie wyłącznie regulatora, bo Komisja Europejska oparła swój dokument o wydane dwa lata temu rekomendacje Task Force on Climate-related Financial Disclosures. Ta grupa robocza pracująca przy Financial Stability Board (międzynarodowa Rada Stabilności Finansowej, zrzeszająca banki centralne i instytucje finansowe) zebrała oczekiwania banków, ubezpieczycieli i inwestorów odnośnie do tego, co wszystkie spółki powinny ujawniać w sprawach kwestii klimatycznych w swoich raportach finansowych. Ponadto wytyczne KE zawierają dodatkowe 55 ujawnień, których raportowanie spółki powinny rozważyć, z zastrzeżeniem, że być może w nie każdej branży i nie dla każdego modelu biznesowego będą one wszystkie konieczne. W uzupełnieniu do Wytycznych KE wydała aneks z kolejnymi 42 ujawnieniami skierowanymi do sektora finansowego. Choć są one skierowane do banków i ubezpieczycieli, powinny być przeanalizowane przez wszystkie spółki, bo to od nich instytucje finansowe będą żądały odpowiednich danych źródłowych.

Do najważniejszych kierowanych do wszystkich spółek wymogów należy identyfikacja i opis zarządzania ryzykami i szansami związanymi ze zmianami klimatu, raportowanie bezpośrednich i pośrednich emisji gazów cieplarnianych w całym łańcuchu wartości, opis polityki klimatycznej i jej efektów oraz analizy odporności modelu biznesowego spółki w różnych scenariuszach zmian klimatu. Szczegółowe wymagania odnośnie każdego z tych ujawnień omówiłem w cyklu publikowanych w lecie 2019 roku w Parkiecie felietonów. Warto zwrócić jednak uwagę na cztery kluczowe wyzwania, przed którymi stoją dziś spółki starające się sprostać nowym Wytycznym KE.

- Większość ujawnień jest powiązana między sobą, a przygotowania do ich wypełnienia należy prowadzić w odpowiedniej sekwencji. Nie można przystąpić do raportowania emisji gazów cieplarnianych w ramach zakresu 3, jeśli wcześniej nie zmapowaliśmy dokładnie łańcucha wartości spółki. Analizy scenariuszowe doskonale wspierają proces identyfikacji rodzajów ryzyka i szans związanych ze zmianami klimatu. Bez zidentyfikowanych ryzyk i szans trudno z kolei byłoby opracować strategię klimatyczną spółki, a to z niej powinny wynikać cele redukcji emisji. Podchodząc wycinkowo do zagadnień klimatu, łatwo jest stracić orientację i pominąć najważniejsze aspekty.

- Identyfikując ryzyka i szanse oraz pracując nad strategią klimatyczną trzeba pamiętać o zasadzie podwójnej (dwukierunkowej) istotności. Z jednej strony trzeba przeanalizować, w jaki sposób spółka przyczynia się do kryzysu klimatycznego (bezpośrednio swoją działalnością operacyjną lub pośrednio w ramach łańcucha wartości). Z drugiej strony ważne jest, jak kryzys klimatyczny wpływa na spółkę. I nie chodzi przy tym wyłącznie o ryzyko fizyczne, na które jest narażona tylko część spółek, ale też tzw. transition risks & opportunities, czyli zmiany w otoczeniu regulacyjnym, społecznym i rynkowym, które już następują i będą się nasilały w kolejnych latach.

- Kalkulacja emisji gazów cieplarnianych jest zdaniem jednocześnie prostym i skomplikowanym. Odbywa się ona zgodnie z jednym z uznanych na świecie standardów: GHG Protocol lub ISO 14064-1:2018. Dane niezbędne do policzenia emisji w tzw. zakresie 1 i 2 można nawet w dużej grupie kapitałowej zgromadzić w ciągu kilku lub kilkunastu tygodni. Jednak kalkulacja emisji w zakresie 3, czyli w łańcuchu wartości, to nie jednorazowe zadanie, ale wejście w proces, który będzie trwał kilka lat.

- Największym problemem dla spółek mogą być braki kompetencyjne. Ekspertów, którzy rozumieją zagadnienia zmian klimatu, nie ma w większości spółek. Niewielu jest ich też na rynku doradczym, a ci, którzy w ostatnich latach byli dostępni, pracowali zwykle dla klientów z zagranicy i poza granicami Polski. Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych wraz z Fundacją Standardów Raportowania i gronem SEG ESG Partnerów starają się wypełnić tę lukę działaniami edukacyjnymi i konsultacyjnymi, ale mimo to warto z odpowiednim wyprzedzeniem przystąpić do prac nad zagadnieniami klimatu.

Zarządzanie kwestiami zmian klimatu i raportowanie w tym zakresie to obszar nieporównywalny z żadnym innym, którym już zajmuje się spółka. Wymaga on połączenia wielu kompetencji z różnych dziedzin wiedzy, od prawa przez polityki publiczne, procesy społeczne, nauki ścisłe, aż do matematycznego modelowania procesów. Spółki z rynków kapitałowych Europy Zachodniej rozwijają się w tym zakresie od wielu lat. Spółki notowane w Polsce stoją przed wyzwaniem przyspieszonej edukacji, skróconej do kilku miesięcy.

Piotr Biernacki

wiceprezes zarządu Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych

prezes zarządu Fundacji Standardów Raportowania

Inwestycje
Inwestorzy w oczekiwaniu na obniżki stóp
Inwestycje
Długie pozycje na rynku gazu wciąż testem charakteru dla inwestorów
Inwestycje
Istota istotności
Inwestycje
Organizacja procesu badania istotności
Inwestycje
Określenie grupy interesariuszy
Inwestycje
Niezbędna dokumentacja