Wsparcie funduszy to nie tylko zastrzyk gotówki dla firmy

Znalezienie odpowiedniego funduszu i sam proces transakcji może być sprawą skomplikowaną – zwłaszcza dla podmiotów mniej doświadczonych. Z pomocą przychodzą doradcy.

Publikacja: 09.06.2017 08:12

Rafał Wiza, partner oraz szef zespołu private equity w KPMG w Polsce

Rafał Wiza, partner oraz szef zespołu private equity w KPMG w Polsce

Foto: Archiwum

Specyfika polskiej gospodarki, w której dominują małe i średnie firmy, powoduje, że to głównie nimi zainteresowane są działające na polskim rynku fundusze private equity. Jednak wybór przez firmę odpowiedniego funduszu PE nie jest prosty. Warto też pamiętać, że nie oznacza on jedynie wsparcia finansowego.

Pomoc w ekspansji

GG Parkiet

Jak analizuje Rafał Wiza, partner oraz szef zespołu private equity w polskim oddziale KPMG, krajowy rynek PE rozwija się bardzo dynamicznie od kilkunastu lat. – Wyraźne ożywienie, które przyniósł 2015 rok, utrzymało się w roku kolejnym, kiedy wartość inwestycji kapitałowych w spółki znajdujące się w Polsce przekroczyła 3,2 mld zł. Tak dobre wyniki oznaczają, że Polska jest zdecydowanym liderem w Europie Środkowo-Wschodniej pod względem rozmiaru rynku – szacuje Wiza.

Jak przyznaje, rosnąca aktywność funduszy kapitałowych powoduje zwiększone zainteresowanie rozwijaniem biznesu we współpracy z tego typu instytucjami. – Jako że istnieje wiele sytuacji, które niejako wymuszają znalezienie inwestora, który wspomógłby ekspansję firmy, fundusze kapitałowe stają cię coraz popularniejszym adresem, pod który pukają zainteresowani – twierdzi Wiza.

Fundusze mają kontakty

Najczęstszym powodem skłaniającym daną firmę do poszukiwania inwestora jest potrzeba zastrzyku finansowego czy też wsparcia doświadczeniem w ekspansji poprzez akwizycje, które ułatwiłyby dalszy jej rozwój.

– Motywacją do sięgnięcia po wsparcie kapitałowe może być np. chęć ekspansji poprzez konsolidację innych podmiotów, np. gdy firma działa w rozdrobnionej branży i trudno jej osiągnąć znaczący wzrost organiczny – wyjaśnia Wiza. Dodaje, że po wsparcie kapitałowe sięgają także firmy, które mają pomysł na udaną inwestycję, jednak brakuje im pieniędzy, aby przejąć inny podmiot, często będący rynkowym liderem. Podobna sytuacja występuje, gdy grupa menedżerów chce wykupić spółkę, którą zarządza.

– Należy mieć jednak na uwadze, że wsparcie funduszy PE/VC nie ogranicza się jedynie do zastrzyku finansowego, ale może również wpływać na sposób funkcjonowania firmy – zaznacza Wiza. Jak przyznaje, nowy inwestor wnosi do firmy świeże spojrzenie, pomaga wypracować ulepszoną strategię i rozwiązać problemy, które utrudniały jej rozwój. – Jako że fundusze kapitałowe dysponują bardzo dobrą siecią kontaktów osób z różnych branż, są w stanie wzmocnić kadrę zarządzającą spółki, w którą inwestują. W związku z tym inwestora PE/VC poszukują często firmy, których właściciele otwarci są na nowe pomysły – tłumaczy Wiza.

Inną grupą poszukującą wsparcia funduszy PE/VC są inwestorzy, którzy chcą się wycofać z przejętej firmy, ponieważ nie spełnia ona ich oczekiwań.

– Sytuacja ta może dotyczyć np. polskiej spółki wchodzącej w skład międzynarodowej grupy kapitałowej. Wsparcie funduszy PE/VC może okazać się także konieczne w sytuacji, gdy szybko trzeba znaleźć nabywcę, ponieważ urząd antymonopolowy blokuje transakcję, nakazując odsprzedaż części biznesu – zdradza Wiza.

Różne formy wsparcia

Zdaniem Krzysztofa Pietrzyka, dyrektora w grupie Deal Advisory w KPMG w Polsce, istnieje wiele modeli biznesowych, w których zaangażowanie inwestora kapitałowego jest kluczowe, aby firma osiągała satysfakcjonujący wzrost i pozycję rynkową. – Jednak znalezienie odpowiedniego funduszu i sam proces transakcji może być sprawą skomplikowaną, szczególnie dla mniej doświadczonych i dysponujących ograniczonymi zasobami graczy – ostrzega. W związku z tym, jak mówi Pietrzyk, warto rozważyć zaangażowanie niezależnego doradcy, który posiada dogłębną znajomość rynku, doświadczenie oraz wiedzę, jak funkcjonują fundusze private equity.

– Wsparcie profesjonalisty pomoże uniknąć błędów, zaoszczędzi czas oraz wskaże potencjalne czynniki ryzyka, które mogą mieć wpływ na wycenę spółki. Zważywszy na fakt, że każdy fundusz ma swoją specyfikę, tzn. interesują go wybrane sektory, struktura przedsiębiorstw czy wielkość transakcji, szeroko zakrojone poszukiwania inwestora na własną rękę mogą okazać się stratą czasu i środków – stwierdza Pietrzyk. Wyjaśnia, że rozległa siatka kontaktów, jaką dysponują niezależni doradcy, pozwala trafić bezpośrednio do odpowiedniej osoby. – Warto również podkreślić, szczególnie w przypadku dużych transakcji, które były ostatnio widoczne na polskim rynku, że największe firmy doradcze mają oddziały w wielu krajach, co umożliwia znalezienie odpowiedniego zagranicznego funduszu spoza naszego regionu – dodaje Wiza.

Dobre dla MŚP

Fundusze private equity od dawna stanowią ważną część polskiego biznesu. – Spektakularne inwestycje w ostatnich latach, takie jak przejęcia platformy aukcyjnej Allegro czy sieci sklepów Żabka, dały sygnał, że fundusze kapitałowe są graczami wagi ciężkiej, dysponującymi kapitałem i doświadczeniem, które może zasilić największe przedsiębiorstwa – twierdzi Wiza.

Jednak specyfika polskiego rynku to małe i średnie firmy i to one stanowią główny obiekt zainteresowania obecnych na polskim rynku funduszy. – Współpraca z funduszami koncentruje się na dynamicznym rozwoju biznesu, w którym – jeżeli oczywiście jest taka chęć – byli właściciele mogą dalej uczestniczyć, gdyż zakres zaangażowania funduszu jest przedmiotem indywidualnych ustaleń. Z pomocą odpowiedniego doradcy, który będzie nawigował procesem inwestycji, wykorzystując swoje doświadczenie i kontakty, szanse na szczęśliwe doprowadzenie do osiągnięcia porozumienia i podpisania umowy rosną – podsumowuje Wiza.

[email protected]

Pytania do... Rafała Wizy, partnera oraz szefa zespołu private equity w KPMG w Polsce

W jaki sposób właściciele prywatnych firm, którzy poszukują wsparcia kapitałowego, mogą znaleźć odpowiedni fundusz private equity, który zainwestuje w ich firmę i będzie służył doświadczeniem w jej dalszym rozwoju?

Odpowiedni dobór funduszu jest sprawą kluczową, aby współpraca pomiędzy inwestorem a biznesmenem była owocna i dobrze się układała. Według badania przeprowadzonego przez KPMG w Polsce w zeszłym roku aż 72 proc. właścicieli firm, którzy zdecydowali się na partnerstwo z funduszem PE, było zadowolonych ze współpracy, a ponad połowa stwierdziła, że zaufanie do funduszu była czynnikiem wpływającym na decyzję o sprzedaży udziałów. Dobór odpowiedniego funduszu wymaga dogłębnej znajomości rynku i wiedzy na temat tego, czym są one zainteresowane i jaka jest ich specjalizacja.

Ze względu na wielkość transakcji fundusze kapitałowe można podzielić na trzy grupy: inwestujące od 5 do 25 mln euro, od 25 do 100 mln euro i powyżej 100 mln euro.

W KPMG mamy zespół dedykowany współpracy z funduszami private equity, składający się z partnerów specjalizujących się w zakresie doradztwa transakcyjnego, wycen, podatków i audytu. Doświadczony zespół KPMG, który uczestniczył w wielu transakcjach PE na polskim rynku, znający większość tego typu funduszy operujących w Polsce, jest w stanie bardzo szybko stworzyć krótką listę potencjalnych inwestorów. Nasza wiedza i doświadczenie pozwalają na obiektywną ocenę, który z funduszy, biorąc pod uwagę specyfikę firmy, branży czy ludzi w zarządzie, jest najbardziej odpowiedni do zawiązania partnerstwa.

Jak właściciel biznesu może wzmocnić swoją pozycję negocjacyjną, gdy zdecyduje się na partnerstwo z funduszem kapitałowym?

Rynek PE w Polsce jest głównie rynkiem tzw. transakcji pierwotnych, co oznacza, że fundusze kupują udziały bezpośrednio od właścicieli. Klientami KPMG jest wielu właścicieli firm rodzinnych, mamy zatem doświadczenie we współpracy z nimi i jesteśmy w stanie zrozumieć ich oczekiwania w stosunku do inwestora. Przede wszystkim jednak nasza znajomość rynku private equity, transakcji M&A (fuzji i przejęć) oraz mnożników wartościowych pozwala ocenić potencjalną wartość przedsiębiorstw. Dzięki temu wiemy, w jaki sposób poprowadzić proces transakcyjny w celu maksymalizacji wartości dla właściciela.

Jaka jest rola dotychczasowego właściciela spółki po transakcji?

Wielu biznesmenów, szczególnie tych, którzy rozwijali firmę od podstaw, ma do niej emocjonalne podejście i nie chce się rozstawać, traktuje firmę jak własne dziecko. Należy podkreślić, że fundusze PE są dość elastyczne, jeżeli chodzi o ustalenie roli właściciela już po transakcji. Wiele funduszy jest w stanie zaakceptować pakiet mniejszościowy, jeżeli spółka ma duży potencjał wzrostowy. Większość funduszy celuje jednak w pakiety kontrolne z opcją pozostawienia właściciela w firmie. Jest to o tyle korzystne rozwiązanie, że z jednej strony były właściciel otrzymuje oczekiwaną cenę za część swojego przedsiębiorstwa i jednocześnie nadal uczestniczy, aktywnie lub biernie, w jego dalszym rozwoju i korzysta z wygenerowanej przy współpracy z funduszem dodatkowej wartości przy sprzedaży, a ta, jak pokazuje doświadczenie, jest znacząca. Celem funduszu jest maksymalizacja wartość spółki i w okresie kilku lat (zazwyczaj pięciu) odsprzedaży jej ze znacznym zyskiem, którego część będzie należała także do właściciela mniejszościowego.

Inwestycje
Inwestorzy w oczekiwaniu na obniżki stóp
Inwestycje
Długie pozycje na rynku gazu wciąż testem charakteru dla inwestorów
Inwestycje
Istota istotności
Inwestycje
Organizacja procesu badania istotności
Inwestycje
Określenie grupy interesariuszy
Inwestycje
Niezbędna dokumentacja